Het eiland Santorini heeft een van de mooiste verhalen geschreven over de eeuwige strijd van de mens met de natuur. Omdat Santorini sterk verbonden is met de activiteit van de vulkaan, moesten de mensen van het eiland altijd manieren vinden om te overleven en te scheppen. Toch hebben ze nooit de moed verloren.

“Het eiland van de armen”

In een kaal land, moeilijk te cultiveren en te arm om zijn inwoners te voeden – laat staan ​​dieren – moesten de inwoners hun brood met worstelen verdienen. Velen hadden Santorini de naam “Eiland van Absolute Armoede” gegeven. De strijd met de grond was zwaar en wat het hen teruggaf was nauwelijks voldoende om hun families te onderhouden. Schoenen en kleding waren soorten luxe, en zelfs het brood op tafel werd als rijkdom beschouwd. Kinderen gingen heel vroeg in de ochtend met hun ouders mee naar de velden en zodra ze de bel van de school hoorden renden ze om op tijd te zijn.

In de schaduw van de vulkaan

Het naast elkaar bestaan ​​van de bewoners met de vulkaan was harmonieus. Door de jaren heen hadden ze geleerd om niet verrast te worden. Het was de vriendelijke reus die het eiland met zijn schaduw beschermde en soms uit zijn lange slaap ontwaakte.
Oudere bewoners herinneren zich tot nu toe de interesse van alle eilandbewoners voor het ontwaken van de vulkaan. Het was prachtig om het ‘s nachts te zien, zeggen ze. We gingen naar buiten, naar de binnenplaatsen, straten of terrassen en we bewonderden het. Het was als een feest.
Het dagelijks leven bleef echter hetzelfde tijdens een uitbarsting. In feite waren er maar weinig dingen die ze niet konden doen: zoals vissen of zeilen op open zee. En vrouwen konden de kleren niet buiten hangen of tomaten in de zon zetten vanwege de vulkanische as. Hun paar planten werden ook bedekt met as en dat was een ramp. Maar ze gingen er kalm mee om. Ze respecteerden de vulkaan en op zijn beurt deed hij hen verder geen kwaad.

Ο σεισμός και ο “σωσμός” ( = De aardbeving en de “redding”)

De ramp werd geboren diep in de ingewanden van de aarde toen de aardbeving van 1956 aanzienlijke schade aan het eiland veroorzaakte, waardoor de loop van het eiland en zijn bewoners voor altijd veranderde; sindsdien hebben veel inwoners het eiland verlaten. De dodelijkste aardbeving van 4 juli vond plaats bij zonsopgang en overviel de eilandbewoners in hun slaap. De 50 doden (volwassenen en kinderen) en 100 gewonden waren enorme aantallen voor zo’n klein eiland.
De toenmalige premier van Griekenland speelde tijdens zijn bezoek aan het eiland op een heel slimme manier met de woorden “sismos” en “sosmos”. Zijn uitspraak moet tot vandaag worden herinnerd, omdat het profetisch was. Hij noemde deze aardbeving (GR: sismos) een “redding” (GR: sosmos), misschien denkend aan de wederopbouw die zou volgen en die werk voor iedereen zou brengen en daardoor natuurlijk betere leefomstandigheden. En de toekomst leek zijn uitspraak niet tegen te spreken. Na de reconstructie leek het eiland veel beter dan voorheen en de bewoners hadden, zonder rijk te zijn, een beter leven.

De eerste weg en de aankomst van de “Lords”

Opgravingen in Akrotiri gaven die tijd het eiland ook enige reputatie en dat was een goede reden voor de Duitse bondskanselier Adenauer om het eiland te bezoeken. Speciaal voor zijn bezoek werd de eerste weg geopend en op deze manier verscheen naast de ezels de eerste autotaxi op het eiland. De foto’s gingen de hele wereld rond.
En ze trokken ook de eerste buitenlandse bezoekers aan die per zeilboot arriveerden. Dit waren nobele reizigers en de lokale bevolking noemde ze “Lords” omdat in hun ogen iemand die kon reizen en zich op die manier kleedde maar één ding kon zijn: buitengewoon rijk.

Van het tijdperk van ezels tot het toeristische wonder

En dat was het begin. Er kwamen steeds meer bekende en onbekende mensen op het eiland. Hotels bestonden niet, maar er waren binnenplaatsen, terrassen en de bewoners weigerden de bezoekers nooit een stoel, zelfs niet aan hun tafel.
En de tijd vloog … Santorini evolueerde in een toeristisch wonder. De ezels, die ooit het enige vervoermiddel waren vanwege de niet-bestaande wegen, werden een attractie voor de toeristen.
Niettemin, de inwoners – en vooral de oudste – weten goed dat niets gratis wordt gegeven en ze herinneren zich vaak met nostalgie de tijd van verloren eenvoud.

                                          © Lato,
Het Griekse Taal– & CultuurCentrum van Amsterdam