Waarom is het water van zo’n grote belang in sommige culturen?

De meeste culturen zijn rond het water geboren en opgegroeid. Dat is waarom mensen zijn kracht al heel vroeg begrepen: hetzij wanneer het leven gaf, hetzij wanneer het leven terugnam.

Een van deze culturen is de Griekse. En zoals het te verwachten is, is water en de betekenis ervan overal doordrongen: in mythologie, filosofie, religie, gebruiken en tradities. Water, reinigend en zuiverend, levengevend, schoon en zuiver, kalm en onstuimig, het geeft leven aan alle mensen. En soms wordt het een bedreiging, wraakzuchtig en dodelijk, zwart en statisch, vol van risico’s.

Tegenwoordig geloven we niet meer in verschillende godheden van het water. Door de gebruiken, de rituelen en de gewoonten die in door de tijd heen met de mensen meereizen, is het echter heel makkelijk om de magische kracht en invloed van het water op de mens te begrijpen.

Tradities en geloven die met het water gerelateerd zijn …

Water is vrij

In sommige delen van Griekenland was er een oude gewoonte wanneer iemand vertrok voor een reis om water voor hem te gieten om zijn weg te openen en zijn reis zonder obstakels te laten zijn,  precies zoals de reis die het water aflegt.

In andere gebieden, wanneer een vrouw klaar is om te baren, besprenkelen ze haar  met water om de baby gemakkelijk te laten komen, precies zoals het water loopt.

Water is zuiverend

In sommige gevallen, na de dood van een persoon, reinigen de mensen het hele huis met water, en degenen die deelnemen aan de begrafenis moeten hun handen wassen. Dit in verband met het geloof dat water zuiverende eigenschappen heeft.

Water beschermt en is onsterfelijk

Water wordt echter ook beschouwd als beschikkend over helende eigenschappen. Dus besprenkelden men iemand met water, omdat ze geloofden dat hij op deze manier beschermd zou zijn tegen ‘het boze oog’.

Het ‘onsterfelijke water’ dat een hoofdkenmerk is in sprookjes en volksliederen, wordt beschouwd als iets dat iemand die weer tot leven kan wekken of onsterfelijk kan maken.

Water brengt geluk

Jaren geleden was het een traditie dat een bruid op de dag na de bruiloft naar de waterput ging om vers water te halen. Daar liet ze een beetje geld of een klein broodje achter voor de geest van het water. Op hetzelfde moment maakte ze de wens dat de goederen in haar nieuwe huis zouden stromen zoals het water stroomt.

Precies dezelfde traditie zien we in het begin van het jaar. Toen gingen de jonge meisjes

voor de dageraad naar de waterput om het “niet-sprekende water” naar huis te brengen. Het water had deze naam gekregen omdat ze onderweg met niemand praatten. Pas als ze thuis waren en alle hoeken van het huis en de leden van hun familie hadden besprenkeld spraken ze weer terwijl ze wensen voor het nieuwe jaar uitspraken. Zolang ze bij de bron waren moesten ze een paar zaden of een snoepje aan de fee van het water aanbieden en hun wensen voor gezondheid en geluk bij hen thuis uitspreken.

Water slaapt

Volgens een heel oude overlevering  is het water enkele uren in slaap. In dat geval moet iemand niet praten en als hij water wil drinken, moet hij het eerst met zijn hand omroeren om het “te wekken”.

Water geeft tekens voor de toekomst

Water had ook het vermogen om tekens voor de toekomst te geven. Er zijn veel gebruiken verbonden aan deze overtuiging, zoals die we kunnen zien tijdens de feestdag  van St. Johannes Klidonas, wanneer het water jonge meisjes aanwijzingen geeft voor de man waarmee ze zullen trouwen.

                                          © Lato,
Het Griekse Taal– & CultuurCentrum van Amsterdam