De gouden kistje van Vergina (Archeologisch Museum van Thessaloniki)

Er is veel geschreven en verteld over het veelbesproken symbool van Vergina. sommigen noemen het een ster, anderen noemen het een zon … Het enige dat echter zeker is, is dat ze allemaal verwijzen naar hetzelfde symbool dat is afgebeeld op de gouden kistje die in 1977 door M. Andronikos werd gevonden en aan de Macedonische Koninklijke dynastie van Philippus II wordt toegeschreven.

Het symbool van Vergina: zijn gebruik en symboliek in de tijd.

Dit symbool was al bekend uit het verleden als een decoratief motief. Archeologen hebben het vaak op Hellenistische munten , schilden, vazen, enz. aangetroffen. Dergelijke voorwerpen zijn op zowel het vasteland als de eilanden van Griekenland  gevonden. Het motief had meestal 16, 12 of 8 “stralen” en soms werd het beschouwd als een religieus symbool dat een verband met de 12 Olympische goden had.

Na 1977 werd het met de dynastie van Philippus en Macedonië geassocieerd. Maar de Macedonische ster of zon heeft 16 “stralen” en in het midden is er een “rodakas” (= rozet).

‘RODAKAS”: het magische centrum van alles.

“Rodakas” betekent “bloem” en als een decoratief motief was het voor de oude Grieken van  bijzonder belang. Het symboliseert de schoonheid, zuiverheid, eugenetica, bevruchting, aarde. Veel Koninklijke huizen gebruikten het ook als een symbool van macht.

Op het symbool van Vergina wordt deze “rodakas” in het centrum geplaatst en wordt het als een symbool van de aarde beschouwd waarop alle materiële en spirituele goederen worden bevrucht.

Het symbool van Vergina: ‘Zon’ of ‘Ster’?

Juist bij dit element is de vorm van de zogenaamde “stralen” verbonden. Echter, deze 16 “stralen“, zoals experts zeggen, zijn geen lichtstralen, stralen van een ster of een zon. De analisten kwamen tot de simpele conclusie dat als dit het geval was, ze de typische afbeelding zouden hebben en dicht bij het centrum dunner zouden zijn en verder van het centrum breder. Net zoals het licht dat zich verspreidt en uitwaaiert. Tenminste, dit is wat typologisch in andere afbeeldingen  van sterren of zonnen waargenomen wordt en wat dus ook de ultieme verwachting zou zijn.

In plaats daarvan lijken de 16 “stralen”  echter meer op kometen, ergens naartoe gericht; en meer specifiek naar het centrum, waar de aarde staat.

Het getal (16) wordt beschouwd als gerelateerd aan het symbool van totaliteit en volledigheid. In veel culturen symboliseert nummer 16 de “totaliteit”.
Op het symbool van Vergina bestaat deze complete set uit het vuur, de oceaan, de aarde en de lucht. Dit zijn de vier

elementen die in de oudheid de wereld vormden en daarom werden ze aan de randen van twee verticale denkbeeldige assen geplaatst.

In de vier kwadranten die door deze verticale assen worden gecreëerd zijn de 12 goden geplaatst, die het centrum van aanbidding en geloof in het oude Griekenland waren. Aan de rechterkant zijn alle namen van de mannelijke goden te vinden, terwijl aan de linkerkant alle namen van de vrouwelijke goden zijn afgebeeld.

Het symbool van Vergina en de Kaviriaanse rituelen van Samothrake.

Dit is de overheersende theorie waarin de ster of de zon van Vergina een vereenvoudigd symbool is, niet alleen voor het astrale maar ook voor het religieuze systeem van de oude Grieken en duidelijk voor de Macedoniërs.

Veel anderen associëren dit symbool met complexere symboliek en de aanbidding van Sirius . Het is natuurlijk niet onbekend dat de vrouw van Philippus, Olympiada, een priesteres van de Kaviriaanse – rituelen  op het eiland Samothrake was; waar Philippe haar ontmoette en verliefd op haar werd. Het is ook niet onbekend dat de aanbidding van Sirius de kern van Kaviriaanse mysteries was.

Door dit alles te combineren, zou het mogelijk zijn dat het symbool dat in 1977 werd gevonden met meer geheime en symbolische codes kan worden gecombineerd.

Hoe was het symbool van Vergina met de dynastie van Macedoniërs verbonden? –
De mythe.

Niettemin wordt een mythe over zijn schepping door Herodotus bewaard.
Volgens Herodotus, verlieten de 3 voorvaders van de Argeons die op Peleponnesos woonden (en later de Macedonische dynastie creëerden ) hun woonplaats Argos en enige tijd bewaakten ze de kudden van de koning van Illyria.

Maar de koning, die een voorteken interpreteerde, dacht dat de drie jonge mannen bestemd waren om een grote plaats in te nemen en hij was bang dat ze hem zijn troon zouden afnemen. Dus riep hij hen bij zich en beval hen om zijn koninkrijk onmiddelijk te verlaten, zonder enige beloning, omdat hij hen als avonturiers beschouwde. Of, zoals Herodotus schrijft, ” liet hij ze alleen de zon mee te nemen”  (die op dat moment toevallig ergens doorheen scheen, in de kamer kwam en de vloer verlichtte). De oudere broers waren verrast, maar de jongere – volgens het verhaal – kerfde een ‘zon’  met zijn zwaard op de vloer, sneed hem uit en bewaarde hem in zijn kleding.

Daarna reisde hij samen met zijn broers naar het noorden waar ze de vruchtbare tuinen van koning Midas vonden en zich vestigden. In de eeuwen die volgden creëerden ze Macedonië en de Macedonische Dynastie.

Munten en aardewerk uit verschillende periodes en gebieden die allemaal het zelfde symbool dragen.

                                          © Lato,
Het Griekse Taal– & CultuurCentrum van Amsterdam