“Mevrouw Vasten”, “Kyra Sarakosti” in het Grieks, komt aan het einde van carnaval en blijft tot Pasen.
Mevrouw Vasten is een gebruik dat je overal in Griekenland kunt vinden en was een bijzondere kalender die werd gebruikt om de weken van de vastentijd tot Pasen af te tellen. Zelfs hoewel Kyra Sarakosti jarenlang bijna vergeten was, kunnen we haar nu, met de hulp van de leraren op scholen, terugvinden in vele huizen.
Deze traditie begon vroeger om kinderen (en volwassenen) te helpen bij het volgen van de vastenperiode. Ze is gemaakt in de vorm van een non.
Kyra Sarakosti heeft haar handen in gebed voor zich gekruist. Ze heeft geen mond omdat ze vast, en ze praat niet. Ook heeft ze geen oren omdat ze niet hoort.
Dit alles is natuurlijk symboliek die te maken heeft met het speciale karakter van deze periode van het jaar. De periode tot Pasen wordt beschouwd als een periode van zuivering door vasten. Dit is een omwending in onze innerlijke wereld om niet alleen ons voedsel, maar ook onze slechte gewoonten te zuiveren. We zien niets, we horen niets en we geven geen commentaar op wat anderen doen; maar we richten onze aandacht op onze eigen verbetering.
Kyra Sarakosti heeft zeven benen, één voor elke week van de Grote Vasten. Elke zaterdag wordt een van haar benen afgesneden.
Het laatste been werd in een droge vijg of een noot gedaan. Degene die daarna de vijg of de not vond was de gelukkige.
In het verleden werd in sommige regio’s Mevrouw Vasten gemaakt van deeg. Ze plaatsten haar hoog op de muur, met de iconen en elke zaterdag werd ze naar beneden gehaald om een been af te snijden.
Helemaal anders was de Mevrouw Vasten in Pontos (het gebied bij de Zwarte Zee waar veel ethnische Grieken woonden). Ze was gemaakt van een grote aardappel of ui die aan het plafond werd gehangen. Hieraan maakten de mensen vroeger zeven veren vast. Elke week haalden ze één veer weg en berekenden ze de resterende weken tot Pasen.
Tegenwoordig zijn onze samenlevingen veranderd. Kyra Sarakosti is tegenwoordig een manier voor de volwassenen om te onthouden en voor de kinderen om door het spel te leren.
© Lato,
Het Griekse Taal– & CultuurCentrum van Amsterdam