Zijn er bomen die het slachtoffer van bijgeloof van mensen zijn?
Bomen die volkstradities met vloeken associëren en bomen waarvan wij de vruchten graag accepteren maar niet welkom zijn in onze tuin?

 

De verdachte vijgenboom

Een van de meest “verdachte” bomen is de vijgenboom.
Velen willen het niet in hun tuin vanwege de vloek van Christus, zoals een volkstraditie gelooft. De reden is een verkeerd begrepen uittreksel uit het Evangelie volgens Marcus (11:20). Er wordt gezegd dat Jezus een vijgenboom naderde om enkele vijgen te plukken. Maar omdat het niet het juiste moment voor de vrucht was, vond Hij niets en vervloekte Hij haar om geen vruchten meer te dragen.
Natuurlijk is deze Bijbelpassage petitie symbolisch bedoeld.

Anderen zeggen echter dat de eenvoudige boom vol demonen zit omdat Judas zichzelf aan een ophing. Of dat Satan in zijn schaduw rust.
Daarom slaapt niemand onder de vijgenboom omdat hij – volgens de volkstraditie – zijn spraak kan verliezen of de ergste nachtmerries kan zien.

De waarheid is dat de vijgenboom door de wetenschap geassocieerd wordt met veel allergieën en de ongemakken dat ze veroorzaken. Maar dit is absoluut geen vloek. En zeker is Judas niet verantwoordelijk voor dit alles, ook andere bomen worden ervan beschuldigd een plaats aan zijn pijnlijke einde te hebben verleend. Voorbeelden hiervan zijn de walnoot en de wilde olijf.

De boom van het verraad

In veel gebieden wordt de boom “Koutsoupia” (Cercis siliquastrum) ook “Judasboom” genoemd, omdat, volgens een volksgeloof, het de boom is waaraan Judas zich heeft opgehangen nadat hij Christus had verraden. Daarom “bloost het sindsdien van schaamte” – een verwijzing naar de roze bloemen die uit de kale stengels en stam ontspruiten voordat de bladeren verschijnen. De koutsoupia is een prachtige boom, zeer karakteristiek voor het Griekse platteland, en de bloei betekent de komst van de lente.

De walnoten boom die ongeluk brengt

Een andere onbegrepen groep zijn de bomen die in een snel tempo groeien. Ze worden ervan beschuldigd met hun rijke schaduw een thuis- en rustplaats te bieden voor feeën, elven en andere demonische wezens.
Daarom wordt iedereen die rust vindt in hun schaduw ernstig ziek.

Ook zeggen velen dat het planten van walnotenbomen ongeluk brengt en wanneer de boom de hoogte bereikt van de keel van degene die hem heeft geplant, diegene zal sterven. Anderen zeggen eveneens dat als de boom geen vrucht draagt, degene die hem heeft geplant, zal sterven … En nog veel meer.

Misschien hangt dit allemaal samen met de logische verklaring dat andere planten meestal niet in de schaduw groeien en meestal geen voorspoed hebben? En omdat de walnoot snel groeit, wordt er aangenomen dat de schaduw het leven rooft?

Vooroordelen of bijgeloof?
Zeker is er voor alle volksgeloven een redelijke verklaring. Maar al deze kinderachtige verhalen, zoals ze ons toeschijnen, zijn ontwikkeld in een tijd dat de mensen weinig wisten en het mysterie van de wereld om hen heen nauwelijks konden bevatten.

                                          © Lato,
Het Griekse Taal– & CultuurCentrum van Amsterdam